Bilinç Bozukluklarında İlkyardım

Bilinç bozukluğu/ bilinç kaybı nedir?

Beynin normal faaliyetlerindeki bir aksama nedeni ile uyku halinden başlayarak (=bilinç bozukluğu), hiçbir uyarıya cevap vermeme haline kadar giden (=bilinç kaybı) bilincin kısmen yada tamamen kaybolması halidir.

Bayılma (Senkop): Kısa süreli, yüzeysel ve geçici bilinç kaybıdır. Beyne giden kan akışının azalması sonucu oluşur.

Koma: Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin azalması yada yok olması ile ortaya çıkan uzun süreli bilinç kaybıdır.

Bilinç kaybı nedenleri nelerdir?

Bayılma nedenleri:

• Korku, aşırı heyecan 
• Sıcak, yorgunluk 
• Kapalı ortam, kirli hava 
• Aniden ayağa kalkma 
• Kan şekerinin düşmesi 
• Şiddetli enfeksiyonlar

Koma nedenleri:

• Düşme veya şiddetli darbe 
• Özellikle kafa travmaları 
• Zehirlenmeler 
• Aşırı alkol, uyuşturucu kullanımı 
• Şeker hastalığı 
• Karaciğer hastalıkları 
• Havale gibi ateşli hastalıklar

Bilinç bozukluğu belirtileri nelerdir?

Bayılma ( Senkop) Belirtileri:

• Baş dönmesi, baygınlık, yere düşme 
• Bacaklarda uyuşma 
• Bilinçte bulanıklık 
• Yüzde solgunluk 
• Üşüme, terleme 
• Hızlı ve zayıf nabız

Koma belirtileri:

• Yutkunma, öksürük gibi tepkilerin kaybolması 
• Sesli ve ağrılı dürtülere tepki olmaması 
• İdrar ve gaita kaçırma

Bilinç bozukluğu durumunda ilkyardım nasıl olmalıdır?

Kişi başının döneceğini hissederse;

• Sırt üstü yatırılır, ayakları 30 cm. kaldırılır, 
• Sıkan giysiler gevşetilir, 
• Kendini iyi hissedinceye kadar dinlenmesi sağlanır.
• Eğer kişi bayıldıysa; 
• Sırt üstü yatırılarak ayakları 30 cm kaldırılır, 
• Solunum yolu açıklığı kontrol edilir ve açıklığın korunması sağlanır, 
• Sıkan giysiler gevşetilir, 
• Kusma varsa yan pozisyonda tutulur, 
• Solunum kontrol edilir, 
• Etraftaki meraklılar uzaklaştırılır
• Bilinç kapalı ise: 
• Hasta/yaralının yaşam bulguları değerlendirilir (ABC), 
• Hasta/yaralıya koma pozisyonu verilir , 
• Yardım çağrılır (112), 
• Sık sık solunum ve nabız kontrol edilir, 
• Yardım gelinceye kadar yanında beklenir.

Koma pozisyonu (yarı yüzükoyun-yan pozisyon) nasıl verilir?

• Sesli veya omuzun dan hafif sarsarak, uyarı verilerek bilinç kontrol edilir, 
• Sıkan giysiler gevşetilir, 
• Ağız içinde yabancı cisim olup olmadığı kontrol edilir, 
• Bak, dinle, hisset yöntemi ile solunum kontrol edilir, 
• Hasta/yaralının döndürüleceği tarafa diz çökülür, 
• Hasta/yaralının karşı tarafta kalan kolu karnının üzerine konur, 
• Karşı taraftaki bacağı dik açı yapacak şekilde kıvrılır, 
• İlkyardımcıya yakın kolu baş hizasında omuzdan yukarı uzatılır, 
• Karşı taraf omuz ve kalçasından tutularak bir hamlede çevrilir, 
• Üstteki bacak kalça ve dizden bükülerek öne doğru destek yapılır, 
• Alttaki bacak hafif dizden bükülerek arkaya destek yapılır, 
• Başı uzatılan kolun üzerine yan pozisyonda hafif öne eğik konur, 
• Tıbbi yardım (112) gelinceye kadar bu pozisyonda tutulur, 3-5 dakika ara ile solunum kontrol edilir.

Koma Pozisyonu ;

Bayılmalarda Verilecek Pozisyon ;